سبد خرید
آشنایی با انواع استرس
هر انسانی در طول زندگی بارها و بارها در معرض تنش ها و فشارهای متنوعی قرار می‌گیرد. این فشارها و تنش‌ها می‌تواند در زمینه‌های مختلف زندگی شخصی، خانوادگی، کاری و غیره به فرد وارد شود و در صورت نداشتن توان مدیریت استرس، می‌تواند به مانعی در مسیر زندگی فرد تبدیل شود و فرد را از رسیدن به موفقیت دور نماید. بسیار مهم است که فرد بتواند در برابر هر محرکی خود را کنترل کند و نگذارد که تصمیم گیری‌های وی در چنین شرایطی به صورت شتابزده صورت گیرد. چون معمولا تصمیمات و واکنش‌هایی که در شرایط تنش عصبی روی می‌دهد اصلا تصمیمات درستی نیست و بعدا موجب پشیمانی نیز می‌شود. برای این منظور باید فرد روی خود کار کند و کنترل بیشتری روی خود داشته باشد. ابتدا برای این منظور باید محرکپ‌های ایجاد استرس را پیش بینی کرده و به آشنایی با انواع استرس پرداخت.
استرس چیست؟
تمامی انسان‌ها همان طور که پیش تر ذکر کردیم در طول زندگی خود دفعات بسیاری با استرس مواجه می‌شوند و به طور کلی می‌دانند استرس چیست و آن را با تمام وجود خود لمس کرده اند. اما خیلی‌ها نمی‌توانند توضیح دهند که استرس چیست؟ به طور دقیق باید عرض کرد استرس یا اضطراب شرایط با احساسی است که در حین آن، فرد از نظر ادراکی باور دارد که انتظاراتی از وی وجود دارد که از منابع و امکانات و توانایی‌های وی فراتر می‌باشد. پس این احساس ناگوار در حقیقت در اثر فشار یا تنش به وجود می‌آید. این انتظار می‌تواند از طرف دیگران از فرد مورد نظر باشد و همچنین می‌تواند از طرف خود فرد باشد. در حقیقت استرس شرایطی است که در آن فرد آرامش درونی خود را از دست می‌دهد. به نوعی دیگر می توان گفت استرس واکنش درونی، روانی، جسمانی و هیجانی فرد به هر گونه فشار یا تنش وارده می‌باشد.
استرس به احساس ناتوانی فرد؛ در کنار آمدن با فشار روانی یا عاطفی می گویند.
تاثیر هوش هیجانی EQ بالا در کنترل استرس
افرادی که هوش هیجانی بالایی دارند، می توانند در شرایط استرس و تنش و فشارهای وارده، استرس خود را به خوبی کنترل کنند. در حقیقت این افراد روی خود کنترل بالایی دارند و می‌توانند در هر شرایطی خود را کنترل کنند و در اثر یک تنش واکنشی از خود نشان ندهند که بعدا پشیمان شوند. به همین جهت این افراد در روابط اجتماعی خود بسیار موفق هستند و بهترین و مستحکم ترین روابط را با دیگران دارند.
باید در نظر داشت فشارها و تنش‌هایی که در اثر آن استرس ایجاد می‌شود فقط روی روح و روان انسان اثر نمی‌گذارند. در حقیقت روی سلامت جسمانی نیز می‌تواند تاثیر بسیار منفی داشته باشد. به همین جهت برای سلامت جسم هم شده باید سعی کرد هوش هیجانی را در خود تقویت کرده و بهتر به مدیریت استرس‌های خود پرداخت. اگر فشار روانی و استرس مدت طولانی ادامه یابد، هورمون‌ها و مواد شیمیایی که برای بدن مضر است بیشتر در بدن ترشح شده و روی عملکرد، ریه‌ها، قلب، عضلات و سایر ارگان‌های بدن تاثیر بسزایی داشته و بدن را فرسوده می‌کند.
آشنایی با انواع استرس
در زمینه کنترل استرس باید اول از همه به آشنایی با انواع استرس پرداخت تا بتوان به درستی روی خود کار کرد و به کنترل استرس پرداخت. در این بخش قصد داریم به معرفی انواع استرس که زایده اضطراب است بپردازیم.
– استرس هشدار دهنده
این نوع اضطراب را علامتی می دانند که کودک در ضمن رشد خود یاد می‌گیرد موقعیت‌های استرس زا را پیش بینی کند و پیشاپیش قبل از وقوع آن واکنش نشان دهد. استرس هشدار دهنده به عنوان یک پاسخ طبیعی بدن در مواقع اضطراری است و به عنوان مثال برای مبارزه گزینه فرار را انتخاب کنید یا بمانید و درگیر شوید. در استرس هشدار دهنده قلب در وضعیت طپش سریع قرار خواهد گرفت.
– استرس مزمن
این نوع استرس ناراحتی روانی و جسمانی بوده و به خوبی آشکار می‌شود و عموما به صورت بازخوردهای دفاعی توسط فرد در ارتباطات اجتماعی بروز می‌کند و در کودکان شایع تر است. این افراد واکنش‌های بدنی عجیبی دارند. مثلا به یکباره از جا می‌جهند و اختلالات خواب نیز در آنها بسیار شایع است. مواردی چون بی اشتهایی و مشکلات تنفسی و قلبی نیز در اثر این نوع اضطراب معمولا برای این افراد پیش می‌آید. پس دقیقا این نوع استرس را می‌توان یک اختلال روحی و جسمی دانست.
– استرس حاد
این نوع استرس در روز چندین بار به صورت محدود بروز می کند و بیشتر واکنش هایی در برابر پیشامدهای ناگهانی و موقعیت های استرس زای خاص بروز می‌کند.
استرس حاد به 5 دسته تقسیم می‌شود :
- نوع آزار دهنده : مربوط به خاطرات بدی که مدام در ذهن فرد تکرار شده و با بروز علایمی مانند خواب پریشان خود را نشان می‌دهد.
- استرس حاد از نوع روحیه منفی : در این حالت فرد نمی‌تواند در مواجه با مشکلات و حوادث مثبت اندیش باشد. مانند تجربه عشق و احساس
- استرس نوع گسستگی : این نوع زمانی که فرد خود را از دید کسی دیگر می بیند بروز می‌کند. حالت گیجی نمونه این استرس است.
- استرس نوع اجتناب : در این حالت فرد سعی می‌کند از احساسات بدی یا مکان‌هایی که تکرار حادثه تلخ است فرار کرده و نماند.
- استرس برانگیختگی : کج خلقی و پریشانی در خواب و عدم تمرکز کافی در کار و زندگی از علایم این نوع استرس است.
– استرس واقعی
اضطراب ناشی از خطر حقیقی بیرونی را استرس واقعی می‌دانند که در حقیقت همان عکس العمل واقع بینانه و حقیقی در برابر خطرات محیطی واقعی است. به نوعی می‌توان این نوع استرس را یک ترس یا عکس العمل تطبیقی در برابر موقعیت های واقعی دانست.
– استرس پایانویایی
در حقیقت اضطراب ناشی از ترس از حملات خصمانه دیگران است که در برخی افراد رایج می‌باشد.
– استرس وحشت زدگی
در این نوع اضطراب، این افراد حملات وحشت زدگی را بدون موضوع مرتبط تجربه می‌کنند و بی دلیل دچار حملات بسیار شدید شوند که روح و جسم آنها را شدیدا بیمار می کند. استرس وحشت زدگی به عنوان یک ترس پانیک محسوب می شود که در همه افراد وجود دارد. لذا چنانچه فردی بیش از 2 بار و به صورت مداوم به این ترس دچار باشد در این صورت دچار ترس پانیک وحشت زدگی شده است. ترس پانیک بدون دلیل و بدون هیچ هشداری شروع می شود.
– استرس واکنشی
این نوع استرس در واکنش به یک رویداد مشخص مانند نگرانی در مورد سلامتی پیش می‌آید و در اثر گذشت زمان می تواند کاهش یابد. استرس واکنشی در عرض چند دقیقه تا چند ساعت با توالی روزهای مختلف ایجاد می شود. این استرس در نتیجه علائم روانی مانند اضطراب، بدخلقی، تحریک پذیری، فراز و نشیب های عاطفی، بد خوابی، تمرکز ضعیف، تمایل به تنها بودن به وجود می آید.
– اضطراب بعد از سانحه
پی از وقوع یک سانحه یا یک واقعه بسیار بد، تا مدت‌ها ممکن است در ذهن فرد خاطرات آن به صورت کابوس‌های تکرار شونده باز آفرینی شود که موجب می‌شود برای فرد استرس شدیدی ایجاد کند و گاها اگر درمان نشود شاید تا پایان عمر نیز همراه فرد باشد. این نوع استرس نیز می‌تواند به شدت روح و جسم فرد را بیمار کند.
اضطراب وسواس فکری عملی
در این نوع استرس که در اثر یک وسواس فکری پدید می‌آید شخص احساس می‌کند که باید مرتب یک سری کارهای بی معنی و تکراری را انجام دهد تا احساس کند خطر را از خود دور می‌کند.
راه های کنترل اضطراب
برای درمان هر گونه اختلالی از جمله استرس می‌بایست عامل آن را به درستی تشخیص داد. سپس به فکر انواع روش های درمانی مناسب رفت. اما بسیاری از روش های کنترل اضطراب وجود دارد که برای انواع استرس جواب می دهد و به سلامت روحی و جسمی انسان کمک می کند. برای اینکه به میزان مهارت خود در مدیریت و کنترل احساسات خود پی ببرید تست رایگان هوش eq مدرسه کسب و کار آیا را انجام دهید تا به توانایی خود برای کنترل استرس بیشتر پی ببرید.
نفس عمیق برای کنترل اضطراب :
اولین مورد در زمینه کنترل استرس، نفس عمیق کشیدن است. همواره تنفس می تواند انسان را کمی آرام نماید. باید در نظر داشت که وقتی مضطرب هستید، نمی توانید به راحتی نفس بکشید و این مساله به خودی خود تولید استرس می‌کند و حال جسمی انسان را غیر طبیعی تر می‌کند. ممکن است حتی بدون آنکه متوجه باشید نفس خود را در سینه حبس کنید. در این حالت میزان اکسیژن در خون کاهش می‌یابد و عضلات شما منقبض می‌شوند. در این شرایط ممکن است احساس سردرد کنید و یا نگرانی شما افزایش یابد. پس در نظر داشته باشید که هر زمانی احساس نگرانی و استرس کردید، نفس عمیق بکشید و چند ثانیه هوا را در ریه های خود نگه دارید. سپس به آرامی تا ۱۰ بشمارید و هوا را آزاد کنید. این موضوع در بهبود حال جسمی و نتیجتا روحی فرد در معرض اضطراب بسیار تاثیر گذار است.
نظم شخصی در کنترل استرس :
دومین مورد برای اینکه خود را در فشار و استرس قرار ندهید داشتن برنامه ریزی برای کارهای روزانه است. یکی از عوامل استرس زا استفاده نادرست از زمان و نداشتن برنامه ریزی مناسب برای کارهای روزانه می‌باشد. بدین منظور باید لیستی از وظایف روزانه خود تهیه کنید و بر اساس درجه اهمیت آنها را تنظیم کنید. سعی کنید مسئولیت پذیری به خرج داده و کارهای مهم تر را زودتر انجام دهید و آن ها را در اولویت قرار دهید. مهم است که بعد از انجام هر کار، آن را از لیست برنامه خود خط بزنید. همچنین صبح قبل از هر چیز کارهای را انجام دهید که علاقه چندانی به آنها ندارید، اما مجبورید آن ها را انجام دهید. به این ترتیب، بقیه روز احساس نگرانی کمتری خواهید کرد. این که مرتب نگرانی نداشته باشید که یکی از وظایفتان از قلم بیفتد می تواند به آرامش درونی شما و از بین رفتن استرس کمک شایانی نماید.
ورزش بدنی برای دور کردن استرس :
فعالیت بدنی هم یک راه برای کاهش استرس و بالا رفتن سلامت جسم و روح است. باید بدانید که با ورزش کردن و سایر فعالیت های بدنی می‌توانید فشارهای روانی ناشی از تنش و فشار روحی و روانی و اضطراب را کاهش دهید. بدین منظور ورزش و سرگرمی مورد علاقه خود را پیدا کنید و به طور منظم به انجام آن بپردازید. ورزش، کارهای هنری، رسیدگی به باغچه و چنین فعالیت هایی در زمانی که مضطرب هستید می‌تواند شما را آرام کند و انرژی بیشتری به شما بدهد. در نهایت باید در نظر داشته باشید که جسم و روح انسان کاملا وابسته هستند.
پرسش و پاسخ :
- علایمی که نشان دهنده استرس است را نام ببرید؟
- درد در قفسه سینه با احساس تپش قلب
- احساس خستگی با کم خوابی
- بروز سردرد و سرگیجه
- دچار شدن به فشار خون بالا
- گرفتگی ماهیچه با رگ های پردن، دست و پا
- مشکل در گوارش و معده
- عدم تعادل و کم بودن رابطه جنسی
- چگونه استرس را می توانیم کنترل کنیم؟
- وعده های غذایی خود را کامل بخورید.
- مصرف مواد دخانیاتی و الکلی و نیکوتینی را کم یا مصرف نکنید.
- روی مهارت های کنترل احساسات و مهارت فردی خود آموزش و مطالعه داشته باشید.
- عواملی که احتمال می دهید روی استرس شما تاثیر گذار است یا عامل اصلی استرس است آن را دور و حل کنید.
- به آنچیزی که هستید و می توانید قانع باشید.
- عزت نفس خود را تقویت کنید. مطالعه راهنمای روش های تقویت عزت نفس
- توقعاتی را از خود بخواهید که بتوانید آن را انجام دهید.
