موثرترین راه‌های تقویت هوش هیجانی مقاله ای است که پس از بررسی نظر روانشناسان و اساتید علوم مدیریت و مهارت فردی گردآوری شده است.
هوش هیجانی، یک مبحث جدید در علوم روانشناسی و مدیریت است. جالب است بدانید در سال‌های اخیر، بیشترین مقالات منتشر شده در حوزه روانشناسی و مدیریت، مربوط به هوش هیجانی بوده است. بزرگترین کمکی که با تقویت هوش هیجانی به زندگی خود می‌کنیم، داشتن تسلط کافی به احساسات خود در لحظه است. اگر می‌خواهید زندگی خود را تغییر دهید، تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
موثرترین راه های تقویت هوش هیجانی از نگاه اساتید روانشناسی
هوش هیجانی چیست؟
اول بهتر است یک تعریف ساده از هوش هیجانی بدهیم. از نگاه علم، هوش هیجانی به معنی توانایی فرد در دریافت دقیق، درک و مدیریت عواطف و هیجانات خود و دیگران است. این موضوع، صرفا به معنی خوش بینی، اعتماد به نفس یا آغازگر بودن نیست. در ادامه با تعاریف افراد مختلف در خصوص هوش هیجانی، آشنا می‌شویم.
-
مدیریت احساسات از دیدگاه ادوارد تورندایک
این روانشناس برجسته قرن بیستم، هوش عاطفی را اینگونه تعریف می‌کند که :«هوش اجتماعی یعنی توانایی درک و مدیریت کردن مردان، زنان، دختران و پسران، برای رفتار خردمندانه در روابط انسانی». همچنین تورندایک، معتقد بود که «هوش اجتماعی به این معنا است که ما توانایی درک انگیزه رفتارهای خود و دیگران را داشته باشیم».
-
هوش عاطفی از دیدگاه سالووی و مایر
«هوش عاطفی، به معنای نظارت، کنترل و تشخیص احساسات و هیجانات خود و دیگران است». مایر برای نشان دادن توانایی و استعداد یک فرد تنها ملاک اصلی نظریه خود را روی درک و مدیریت احساسات بنا نهادند. عمدتا سالووی و مایر هوش عاطفی خود را بر اساس 4 جنبه شامل ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻫﯿﺠﺎن ﻫﺎ ،ﺷﻨﺎﺧﺖ و ﻓﻬﻢ ﻫﯿﺠﺎﻧﯽ، ﯾﮑﭙﺎرﭼﮕﯽ ﻫﯿﺠﺎﻧﯽ ودرك ﻫﯿﺠﺎﻧﯽ خلاصه کردند.
-
هوش اجتماعی از دیدگاه دنیل گولمن
یکی از دلایل استفاده از مباحث هوش هیجانی در مدیریت که در کتاب‌های دنیل گولمن نیز به آن اشاره شده است، موضوع تصمیم گیری است که برپایه منطق و احساس، اتخاذ می‌شود. اگر شخصی با احساس مدیریت نشده و نامتعادل، تصمیمی بگیرد، قطعا به مشکل می‌خورد. از دید گولمن، برای افزایش مهارت هوش هیجانی، باید مهارتهای زیر را کسب کنید. البته افرادی که این ویژگی‌ها را دارند نشانه ی وجود هوش هیجانی بالا در آنها می‌باشد.
- خودآگاهی
- خود تنظیمی
- خودانگیزشی
- همدلی
- مهارت اجتماعی
جای نگرانی نیست، چرا که ما در ادامه این مطلب به صورت کامل، این مولفه ها را بررسی می‌کنیم.
معایب پایین بودن هوش هیجانی
افرادی که هوش هیجانی پایین دارند دچار اختلال تکانه بالایی می شوند و عملکرد مغزشان در چنین شرایط پر تنشی معمولا بشدت پایین می‌آید. پس چنین افرادی نمی‌توانند در شرایط پر تنش استعدادهای خود را شکوفا کنند و به نهایت بازده توانایی‌های خود دست یابند.
افرادی که هوش هیجانی پایینی دارند، وقتی در برابر تنش از خود واکنش نامناسب نشان می‌دهند، نه تنها ناخواسته جلوی شکوفایی استعدادها و تمرکز خود را می‌گیرند، بلکه عکس العمل بسیار منفی دیگران نیز متوجه این افراد می‌شود و کم کم حس سرخوردگی در این افراد پدید می‌آید که بیشتر به جامعه گریزی آنان خواهد انجامید.
اما افرادی که از کودکی کنترل هیجانات را به درستی می‌آموزند، میتوانند در بزنگاه‌های حساس بهترین تصمیمات را بگیرند که در نهایت موجب موفقیت آنها در زمینه‌های مختلف خواهد شد.
مزایای تقویت هوش هیجانی چیست؟
قبل از اینکه با موثرترین راه های تقویت هوش هیجانی آشنا شوید، خوب است بدانید که چرا باید این مهارت را فرا بگیرید. اصلا یادگیری این مهارت، چه کمکی به زندگی شما می‌کند؟
-
تقویت همکاری تیمی
افرادی که دارای هوش هیجانی بالا هستند، در کارهای تیمی، موفق ترند. چرا که با یکدیگر ارتباط بهتری دارند، بیشتر عواطف یکدیگر را درک می‌کنند و برای همدیگر ارزش قائل هستند. همه این فواید در کنار یکدیگر، باعث افزایش نتیجه های مطلوب از کار تیمی می شود. با تقویت همکاری تیمی شما از مزایایی نظیر مدیریت بهتر زمان ، ایده های خلاقانه قدرتمند، کار قویتر، روحیه بالا، اعتماد به نفس بالا برای ایجاد ارتباط، تجربه محوری، حل اختلاف، ریسک پذیری بالا بهره خواهید برد که در مدیریت یک سازمان و کسب و کار گروهی بسیار ارزشمند است.
-
با تغییرات، بهتر کنار می‌آیید
از دیگر فواید افزایش هوش هیجانی، این است که شما قادر خواهید بود تا تغییرات را بهتر بپذیرید. همانطور که می‌دانید اکثر افراد نسبت به تغییرات، نگرش منفی دارند و معمولا تمایلی به تغییر شرایط ندارند، اما یک فرد، با هوش هیجانی بالا از هر تغییر یک فرصت و پله ای به سوی موفقیت می‌سازد. این تغییرات شامل مقابله با استرس، تغییر چیزهایی که قابل تغییر نبودند، برنامه ریزی برای ایجاد تغییرات، آگاهی فردی می باشد که در انتهای مقاله به 8 روش تغییر و بهبود نگرش با استفاده از هوش هیجانی اشاره کرده ایم.
-
افزایش توانایی مدیریت گفتگوهای دشوار
گاهی پیش می‌آید که برخی از افراد، برخوردی تهاجمی با شما دارند. در این صورت، مدیریت گفتگو دشوار می‌شود. با تقویت هوش هیجانی، قادر خواهید بود تا با انتقال احساسات مناسب، گفتگو را کنترل و مدیریت کنید.
-
با مدیریت احساسات ، به یک رهبر قدرتمند تبدیل می‌شوید.
یک رهبر بزرگ و قدرتمند، توانایی درک و فهمیدن کارکنان و افراد را دارد. این رهبران، بوسیله هوش هیجانی، بر افراد تاثیر می‌گذارند و اهداف خود را پیش می‌برند.
-
هوش اجتماعی، موجب بالا رفتن سطح کاریزما می شود.
زمانی که این ویژگی را در خود داشته باشید، می‌توانید افراد را بهتر درک کنید و به آنها احساس خوب شنیده شدن را بدهید. با این کار، ارتباطات شما قدرتمندتر شده و تاثیرات مثبتی از خودتان بر روی افراد، به جا می‌گذارید.
راه های تقویت هوش هیجانی
تا اینجا با فواید و اهمیت بالا بودن هوش هیجانی، آشنا شدید. در این بخش، موثرترین راه های تقویت هوش هیجانی را بررسی می‌کنیم که به شما امکان تقویت هوش هیجانی را می‌دهد.
-
دوری از افراد منفی
اولین مورد که می‌تواند هوش هیجانی افراد را تقویت کند دوری از افرادی است که برای فرد مورد نظر ارزش زیادی قائل نیستند. این افراد معمولا نه تنها فرد مورد نظر را دارای ارزش زیادی نمی‌دانند، بلکه مرتب انرژی های منفی روانی ساطع کرده و فرد مورد نظر را از مثبت اندیشی و موفقیت دور می‌کنند.
-
احترام به احساسات دیگران
احترام به دیگران و احساسات آنها یکی از موارد دیگری است که باید مورد آموزش و تمرینات زیاد قرار گیرد و می‌تواند حس درک و پذیرش در جمع و در نهایت همدلی را در افراد تقویت کند که نتیجتا به تقویت هوش هیجانی فرد مورد نظر خواهد انجامید.
ارزش قائل شدن برای احساسات دیگران در نهایت حس متقابلی در افراد روبرو نیز ایجاد می‌کند و به استحکام روابط آن افراد با ما خواهد انجامید.
-
چالش پذیر باشید
برای بالا بردن هوش هیجانی یک تمرین دیگر این است که برای خود چالش ایجاد کنید و سعی کنید چیزهای جدیدی را در زندگی خود تجربه کنید. این تجربیات شما را در برای چالش‌هایی قرار می‌دهد و شما کم کم می‌آموزید که چگونه در برابر شرایط مختلف بر احساسات و رفتارهای خود کنترل کامل داشته باشید.
ترس از تغییر، مانعی بر سر روش های بهبود هوش هیجانی است. افرادی که ترسو هستند معمولا نمی‌توانند به راحتی هوش هیجانی خود را تقویت نمایند. با انعطاف پذیر بودن و پذیرش چیزهای جدید، می‌توانید هوش هیجانی یا EQ خود را افزایش دهید. وقتی تغییراتی در شرایط زندگی انسان‌ها رخ می‌دهد، نباید از آن فرار کرد و بلکه باید از آن استقبال نموده و با آن چالش روبرو شد.
در حقیقت هر چالشی برای رشد انسان‌ها بسیار مفید است. پس برای ساختن خود، آن را بپذیرید و خود را با آن تطبیق دهید. افراد با هوش هیجانی بالا افرادی به شدت انعطاف پذیر هستند. طبیعتا برای بالا بردن هوش هیجانی خود باید سعی کنید انعطاف پذیری خود را در موارد مختلف بالا ببرید.
-
برای خودتان زمان بگذارید
ما در طول روز به چیزهای مختلفی، فکر می‌کنیم. اما چقدر زمان برای شناختن علایق خودمان می‌گذاریم؟ آیا اصلا به خودمان زمانی اختصاص می‌دهیم؟ اگر بله، به شما تبریک می‌گویم. اگر خیر، بهتر است از همین الان وقت گذاری برای خودتان را شروع کنید. این کار، کمک ویژه ای به بالا بردن هوش هیجانی شما می‌کند. چرا که خودتان را درک می‌کنید و درک کردن، پله اول برای تقویت هوش هیجانی است.
-
هدف گذاری کنید
سعی کنید اهداف روزانه خود را مکتوب کنید. این کار، علاوه بر تقویت هوش هیجانی، موجب توسعه فردی در شما می‌شود. از کارهای ساده گرفته تا کارهای دشوار. برای زندگی خود، برنامه ریزی و هدف مشخصی، داشته باشید.
-
هیجانات ناگهانی خود را کنترل کنید
ممکن است برای همه ما شرایطی به وجود بیاید که احساساتی ناگهانی مثل غم، انزجار،خشم و… وجود ما را فرا بگیرد. اگر در راه روبه رو شدن با این احساسات، درست عمل نکنیم، یعنی از هوش هیجانی بالایی، برخوردار نیستیم. برای تقویت این مورد، احتیاج به زمان و تمرین دارید.
-
انتقاد پذیر باشید
لجبازی در تغییر ندادن احساسات و عقاید، زندگی را به کام ما، تلخ می‌کند. ذهن خود را باز بگذارید و اجازه دهید افکار صحیح، جایگزین افکار پوچ قدیمی بشوند. انتقاد درست دیگران را بپذیرید.
-
یادگیری را متوقف نکنید
یادگیری و مطالعه در هر زمینه ای، موجب افزایش توانایی ما در آن موضوع می‌شود. با استادان خوب در ارتباط باشید. در دوره‌های موثر شرکت کنید و هیچوقت تمرین کردن را متوقف نکنید.
-
شکرگزار باشید
یکی دیگر از موارد بسیار کاربردی در تمرین برای تقویت هوش هیجانی، شکرگزاری و قدردانی است. قدردانی و شکرگزاری به صورت مستقیم و غیر مستقیم در زندگی انسان تاثیرات بسیار مثبتی را می‌گذارد.
بهتر است دنبال اتفاق خارق العاده ای برای شکر کردن نباشید. هر چه دارید را شایسته شکرگزاری بدانید و سعی کنید همه این‌ها را بسیار مثبت در ذهن خود قرار دهید تا خودتان آرامش بیشتری داشته باشید. دقیقا شکرگزاری حس آرامش انسان را بشدت بالا میبرد. در کنار این اثرات مثبت، شکرگزاری موجب کاهش اختلالات خواب، بیماری‌های روانی و روحی، بهبود سلامت جسمی و عملکرد بهتر تحصیلی نیز می‌شود.
ویژگی افرادی که دارای هوش هیجانی بالایی هستند
در حقیقت افرادی که هوش هیجانی بالایی دارند، میتوانند عواطف و احساسات خود را تحت هر شرایطی و در برابر هر محرکی کنترل نمایند و در نتیجه طوری رفتار کنند که به نوعی احساسات و عکس العمل‌های دیگران را هم تحت کنترل خود در آورند. برای بهبود هوش هیجانی تمرینات و آموزش‌هایی وجود دارد که موجب می‌شود این توانایی را بتوانیم در خود بشدت تقویت کنیم.
البته نمیتوان منکر این قضیه هم شد که برخی افراد ذاتا و بدون کوچکترین حدی از آموزش و تمرین دارای هوش هیجانی بسیار بالایی هستند و هرگز به تمرین برای بهبود هوش هیجانی کمترین نیازی ندارند. اما نباید کل این قضیه را یک مهارت ذاتی دانست و اصلا جایگاهی برای آموزش و فراگیری و تمرین برای اکتساب این توانایی قائل نشد.
برخورداری از هوش بالا برای رفع مشکلات و مسائل مختلف و درک تمام موضوعات یا برخورداری از خلاقیت و قدرت تحلیل بالا، آرزوی هرکسی است. انجام یک تست آی کیو معتبر ، یکی از اولین راه‌های سنجش میزان بهره هوشی است.
نقش هوش هیجانی در موفقیت های شغلی
می دانیم که نمیتوان بدون داشتن توانایی‌های خاص، یک فرد را در جایگاه مدیر قرار داد. یکی از ویژگی‌های بسیار بارز شخصیتی مدیران موفق، هوش هیجانی بالا است که این افراد را از دیگران متمایز می‌کند. در حقیقت افرادی که هوش هیجانی بالاتری دارند قابلیت مدیریتی بیشتری داشته و به درستی میتوانند یک سازمان را تحت کنترل خود گرفته و به سوی اهداف خود رهنمون سازند. البته این مورد را نمیتوان فقط در مدیران خلاصه کرد. مساله مهم دیگر این است که هوش هیجانی یک پدیده غیر قابل تقویت نیست و هر فردی می‌تواند این توانایی را در خود تقویت نماید.
نقش آموزش هوش هیجانی در کنترل احساسات کودک
آموزش و تمرین برای بالا بردن هوش هیجانی هیچ وقت دیر نیست و حتی کهنسالان هم میتوانند با آموزش اصولی و یادگیری این تکنیک‌ها، هوش هیجانی خود را بالا ببرند. اول از همه با تست هوش هیجانی می‌توانیم از وضعیت فعلی EQ خود مطلع شویم و سپس با شرکت در دوره های هوش هیجانی برای بهبود آن تلاش کنیم.
البته طبیعی است که اگر این آموزش‌های اصولی در سنین کودکی و نوجوانی که فراگیری و انعطاف در یادگیری در بالاترین حد خود قرار دارد صورت گیرد، موجب می‌شود مسیر زندگی آن فرد از ابتدا درست برنامه ریزی شود.
همان طور که ذکر کردیم بهترین دوره برای ایجاد تغییرات مثبت در شخصیت و همچنین بالا بردن توانایی‌های افراد، دوره کودکی است. یکی از تعاریف هوش هیجانی بدین صورت بیان می‌شود که آن را شناخت و درک و توانایی کنترل افکار و احساسات و ارتباط دادن مناسب آنها به دیگران می‌داند به طوری که با دیگران همدلی برقرار شود. آموزش و تقویت و بهبود هوش هیجانی در یک برنامه ریزی درست می‌بایست از خردسالی در منزل آغاز شده و در دوران مدرسه نیز به خوبی ادامه پیدا کند.
جالب است بدانید همچنین آموزش‌هایی نه تنها وقت کودک را نمی‌گیرد و وی را از درس و مدرسه دور نمی‌کند، بلکه باعث رشد چشمگیر عملکرد تحصیلی وی می‌گردد. باید توجه داشت که اگر کودک فاقد قدرت و توانایی کافی به منظور کنترل آشفتگی‌های خود باشد، به خوبی نمی‌تواند متمرکز شود و در برابر چالش‌ها و فشارهای مختلف خود را کنترل کرده و عکس العمل درست را نشان دهد.
این موضوع به خوبی بیان می‌کند که پدرها و مادرهایی که برایشان فقط رشد تک بعدی فرزندشان در زمینه درسی در اولویت قرار دارد نیز فارغ از اینکه دیدگاهشان بشدت اشتباه است، باز هم به آموزش‌ها و تمرینات برای بهبود هوش هیجانی فرزند خود نیاز دارند.
چرا تقویت هوش هیجانی کودکان مفید است؟
فعالیت‌ها و برنامه‌های آموزشی که به منظور تقویت هوش هیجانی کودک طراحی و اجرا می‌شوند به کودک کمک می‌کنند تا نقش خود را در زندگی بهتر انجام دهد، شنونده بهتری باشد، بهتر با دیگران تعامل کند و در نهایت در روابط اجتماعی در هر زمینه ای از جمله دوستی، خانوادگی، شغلی و … بتواند بهترین نتایج را برای خود رقم بزند.
در نظر داشته باشید که کودکی که از ابتدا شخصیت اجتماعی وی با چنین آموزش‌هایی شکل گیرد، بسیار کمتر دچار لغزش خواهد شد و در تک تک مراحل زندگی خود می‌تواند به موفقیت‌های چشمگیری در اثر تعامل بسیار خوب با سایر انسان‌ها دست یابد.
وقتی یک کودک دارای هوش هیجانی بالایی باشد، استعدادهایش به درستی شکوفا می‌شود و به درستی استعدادهایش در مسیر رشد و تعالی قرار می‌گیرد.
چگونه احساسات هیجانی بزرگسالان را تقویت کنیم؟
درست است که انعطاف پذیری و تغییر روحی روانی در کودکان بسیار راحت تر امکان پذیر است، اما این بدین معنا نیست که در بزرگسالی نمیتوان تغییرات مثبت در خود ایجاد کرد و نمیتوان ایرادات و نواقص موجود در خود را از بین برد.
یکی از این موارد که کاملا شدنی است تقویت هوش هیجانی در هر سنی است. باز هم لازم به ذکر است که قطعا وقتی در کودکی فرآیند تقویت هوش هیجانی انجام شود وی راحت تر پذیرفته و خود را با آن منطبق می‌کند و در نتیجه در تمامی مراحل پیش روی زندگی خود از مزیت‌های آن بهره میبرد و بسیار برای وی شرایط بهتری خواهد بود. اما دیگران هم نباید بگویند از ما گذشته است. زیرا با یک سری تمرینات می‌توان به طور کاملا موثر و در هر سنی به تقویت هوش هیجانی با استفاده از روش های بهبود هوش هیجانی اقدام کرد.
چگونه موثرترین راه های تقویت هوش هیجانی را به طور تخصصی یاد بگیریم؟
یکی از راه‌های موثر تقویت هوش هیجانی، مطالعه و شرکت در دوره‌های خوب است. یکی از بهترین دوره‌هایی که زندگی افراد زیادی را تغییر داده است، دوره هوش هیجانی دکتر یحیی علوی است. شرکت کنندگان این دوره از سراسر کشور هستند. این دوره موثر، توجه هر بیننده ای را به خود جلب کرده است و می‌توان گفت که در حال حاضر، بزرگترین دوره هوش هیجانی دنیاست.
با فراگیری تکنیک‌های هوش هیجانی که در این دوره می‌آموزید، می‌توانید بر احساسات خود مسلط شده، نبوغ عاطفی خود را ارتقا دهید، شناختی صحیح از نقاط قوت و ضعف خود پیدا کنید، به عزت نفسی پایدار برسید، استرس‌هایی را که ممکن است با آنها مواجه شوید را شناسایی و راه غلبه بر آنها را پیدا کنید.
آشنایی با دکتر یحیی علوی
دکتر یحیی علوی، یکی از محققان و اساتید حوزه هوش هیجانی است که این روزها با برگزاری دوره‌های هوش هیجانی و مدیریت احساسات، خبرساز شده است.
وی به شکل مستمر، طی 14 سال با آموزش هوش هیجانی به هزاران دانشجو، به صورت تخصصی در ایران، بزرگترین دوره هوش هیجانی دنیا را برگزار کرده است و در هر دوره، تلاش می‌کند تا آخرین متد و دستاوردهای علمی را به شرکت کنندگان، ارائه دهد.
اگر می‌خواهید فردی تاثیرگذار در جامعه باشید و به راحتی خواسته‌های خود را برآورده کنید، هوش هیجانی خود را تقویت کنید. با شرکت در دوره‌های هوش هیجانی و مدیریت احساسات دکتر یحیی علوی، کیفیت روابط و زندگی خود را متحول کنید. برای ثبت نام در دوره هوش هیجانی یا خرید ویدیوی دوره، روی تصویر زیر کلیک کنید.
پرسش و پاسخ :
- بهترین روش برای افزایش هوش هیجانی چیست؟
- با بررسی چگونگی واکنش مردم نسبت به رفتارهای خود، برای بیان بهتر احساسات خود تلاش کنید.
- دنبال سازگار کردن خود با شرایط محل زندگی و افرادی که با آنها در ارتباطید باشید.
- یک کاغذ بردارید و چگونگی برخورد خود با مسائل مختلف را یادداشت کنید.
- به دنبال فراگیری مدیریت صحیح زمان و انجام درست وظایف خود باشید تا استرس خود را تا حد ممکن کاهش دهید.
- مسئولیت پذیری را در وظایفی که به شما سپرده می شود سرلوحه کارتان قرار دهید.
- به چگونگی برخورد خود با دیگران و نیز تاثیر رفتار شما روی دیگران دقت کنید.
- معلمان چگونه می توانند به افزایش هوش هیجانی در کودکان کمک کنند؟
به دانش آموزان چگونگی ارزش دادن و حفظ ارزشمندی و نیز صداقت و مسئولیت پذیری در کار را آموزش دهند و به دانش آموزان فرصت دهند تا این مهارت ها را با دوستان خود تمرین کرده و آن را تقویت کنند. در تمام دوره تحصیلی این مهارت ها را تمرین و پیگیری کنید تا به رشد مناسب فردی برسند.
- یکی از شاخصه های مهم افزایش هوش هیجانی برای مدیران چیست؟
انگیزه درونی به عنوان یکی از خصوصیات مهم مدیران شناخته می شود. انگیزه درونی شامل فداکاری و خوش بینی و عشق به کار بدون توجه به شهرت و پول و جایگاه است.
- 4 عنصر اساسی هوش هیجانی در یک مدیر و رهبر و قدرتمند چیست؟
همدلی، مهارت های اجتماعی و خودآگاهی و خود تنظیمی 4 عنصر اصلی برای رهبری و مدیریت است. تمام این مهارت ها را در کنار مهارتهای مدیریتی می توانید در دوره MBA و در درجه بالاتر دوره دکترای حرفه ای کسب و کار DBA آموزش ببینید.
- 8 روش تغییر و بهبود نگرش با استفاده از هوش هیجانی را نام ببرید؟
- مشخص کردن چیزهایی که قابل تغییر است.
- ارایه یک طرح و برنامه توجیهی قدرتمند و القای آن به خود
- ارایه یک طرح قوی به ذینفعان خود
- پیدا کردن استعداد های خود
- بهبود ارتباطات فردی
- اختصاص بودجه برای ایجاد تغییر
- امید به موفقیت و حس مثبت اندیشی
- بازبینی مستمر و اصلاح نواقص مربوط به تغییرات انجام شد
