هرم نیازهای مازلو

نیاز چیست؟ سلسله مراتب نیازهای انسان از دید مازلو

در رابطه با نیازهای انسان و تعاریف آن نظریه های متعددی وجود دارد نظریه ای که بیشتر مورد توجه قرار گرفته است نظریه سلسله مراتب نیازها مازلو است. خلق ارزش برای مشتری یکی از ارکان مهم بازاریابی نوین می باشد که برای ایجاد این ارزش نیاز به شناخت مخاطب و سطح نیازها و خواسته های او می باشد. نیاز چیست؟ روش های تعیین این نیازها چگونه است؟ شناخت نیازهای مخاطب چه کمکی برای خلق ارزش برای مشتری میکند؟ این موارد سوال هایی هستند که در این مقاله سعی داریم به آنها پاسخ دهیم. (چگونه با استفاده از هرم نیازهای مازلو میتوان خلق ارزش برای مشتری نمود؟)

آبراهام مازلو هدف و آرمان اصلی انسان را «پرورش و ارتقا به سطح والای انسانی و خود شکوفایی» می داند و بر اساس رسیدن به این هدف سلسله مراتب نیاز های مازلو را تعریف کرد در این تعریف نیازها به صورت یک هرم نمایش داده می شود در سطح های پایین هرم، نیازهای ابتدایی و در سطح های بالاتر نیازهای پیچیده تر قرار دارد.

 

چگونه با استفاده از هرم نیازهای مازلو میتوان خلق ارزش برای مشتری نمود؟ چگونه با استفاده از هرم نیازهای مازلو میتوان خلق ارزش برای مشتری نمود؟

 

سطح یک: نیاز های فیزیولوژیک

این سطح شامل نیازهای اولیه انسان برای زیستن را شامل می شود و تا زمانی که این نیازها رفع نشوند بیشترین تاثیر را بر رفتار فرد دارد و تا این نیاز برطرف نشود بقیه نیازها در اولویت نیستند. مانند نیاز به خوراک، پوشاک، نیازهای جنسی و ….

سطح دوم: امنیت

این نیازها بعد از نیاز های فیزیولوژیک در اولویت دوم هستند این نیاز به منظم، پایدار و قابل پیش‌بینی بودن اشاره دارد. شرایط ناپایدار و بی ثبات، می تواند به اضطراب و حس نا امنی منتهی شود. مانند نیاز به مسکن و سر پناه، اموال، شغل، سلامتی و …

سطح سوم: نیاز عشق

این نیاز شامل وابستگی، عشق و عاطفه می باشد. این نیاز با روابط با اعضای خانواده، دوستان و به طور کلی عضویت در گروه های اجتماعی  و همچنین پذیرش توسط دیگران برآورده می شود.

سطح چهارم: نیاز احترام به خود

این نیاز، پس از برطرف شدن نیازهای فیزیولوژیکی، امنیت و نیاز به عشق اهمیت زیادی پیدا می کند. بسیار پیش می آید که برای رشد و توسعه فردی وقت میگذاریم اما پس از مدتی متوجه می شویم که این تلاش ها زیاد موثر نبوده اند این به این علت است که زیر بنا و اساس احساس شادی و رضایت، از احترام به خود یا عزت نفس ایجاد می شود و رفع نشدن این نیاز منجر به ایجاد احساس حقارت، درماندگی و ضعف می شود که در نهایت باعث ایجاد یاس و نا امیدی میشود.

سطح پنجم: نیاز خودشکوفایی

این نیاز شامل شکوفا کردن استعدادهای پنهان انسان و رسیدن به تعالی است. انسان های خودشکوفا، خودآگاه و علاقه مند به پیشرفت شخصی هستند. از تجربه های اساسی زندگی لذت می برند. خود و دیگران را آنچنان که هستند قبول می کنند .واقعیت ها به خوبی درک میکنند.

تفاوت نیاز و خواسته

نیاز یک حالتی است که در افراد وجود دارد و تحت تاثیر شرایط محیطی نمی باشد مثل گرسنگی که در بین تمام انسان ها یکسان است و وجود دارد. اما خواسته تحت تاثیر شراط محیط و سایر شرایط زندگی ایجاد می شود مثل گرایش به نوع غذا که در فرهنگ ها و شرایط محیطی مختلف متفاوت است. بسیاری از مواردی که هم اکنون در زندگی با آن برخورد داریم و آن را برطرف می کنیم یک نیازاصلی نیست و یک خواسته است که به مرور جزیی از زندگی ما شده است.

 

ویژگی های هرم نیازهای مازلو

  • نیازهای در سطح پایین تر دارای قدرت و اولویت بیشتری هستند و تا زمانی که این نیازها پاسخ داده نشده امکان پاسخ گویی به نیازهای بالاتر کمتر می باشد. نیازهای بالاتر را میتوان به تعویق انداخت اما نیازهای در سطح ابتدایی ضروری هستند.
  • پاسخ گویی به نیازهای سطح پایین به منظور بقا و افزایش طول عمر می باشد درحالی که نیازهای سطوح بالاتر به بهبود کیفیت زندگی و سلامت روان و کیفیت روابط می انجامد.

کاربرد هرم نیازهای مازلو در کسب وکار

در هر زمینه ای که با مشتری ارتباطی وجود دارد و به طور کلی از تولید، عرضه و فروش و حتی در خدمات پس از فروش بایستی نیاز مخاطب و همچنین سطح ان نیاز را در نظر گرفت و متناسب با آن محصول یا خدمات ارائه گردد. هرم نیازهای مازلو به کسب و کار ها کمک میکند تا در ابتدا سطح نیازی از مخاطب که خواستار پاسخ گویی به آن هستند را مشخص کنند و همچنین سطح پاسخ گویی به نیاز که در سطح نیاز، خواسته یا تقاضا باشد راهکار هایی اجرایی مشخص شود که مثلا اگر در سطح نیاز است بایستی بازارسازی ، در سطح خواسته، بازاریابی و اگر در سطح تقاضا باشد بایستی بازارداری صورت گیرد.

تفاوت نیاز، خواسته، تقاضا

نیاز در واقع در بین تمام انسان ها و جوامع یکسان است و شامل پنج نیاز اصلی که در هرم نیازهای مازلو بیان شده است می باشد، نیاز به وجود نمی آید بلکه وجود دارد اما خواسته چیزی است که به وجود می آید و در بین جوامع و تمدن های مختلف متفاوت است و میتواند تغییر کند و تقاضا روش های پاسخ گویی به این نیازها می باشد که یک سری از شرایط اقلیمی و بومی وجود دارد که باعث می شود نیاز ها به شکلی خاص پاسخ داده شوند.

مثلا در رابطه با نیاز امنیت، یک خواسته در جامعه ما میتواند سرمایه گذاری باشد و تقاضا: میتواند سرمایه گذاری در مسکن، طلا و … باشد. که بازاریاب در سطح تقاضا کار میکند.

در ادامه یک مثال در زمینه کسب و کار هایی مثل باشگاه، سینما، مشاوره تغذیه و … که هر بخش از نیاز، خواسته و تقاضای این مشاغل بیان شده است. این نیاز، در هرم نیازهای مازلو در سطح اول یعنی نیاز فیزیولوژیک قرار دارد .

چگونه با استفاده از هرم نیازهای مازلو میتوان خلق ارزش برای مشتری نمود؟ چگونه با استفاده از هرم نیازهای مازلو میتوان خلق ارزش برای مشتری نمود؟